HOME LANGKAN CARITO

  • Rabu, 17 April 2019

Legenda Tupai Janjang (Bagian 2)

Carito
Carito

Legenda Tupai Janjang (Bagian II)

Oleh: Ike Efrita

 

... “Hiduik lah ang di rimbo ko,bak cando Tupai-Tupai nan lainnyo,ang bisa makan sagalo isi rimbo ko,ndak baa itu doh maaf kan denai nak, karano ikolah nan ka elok nyo untuak ang. Kato Rajo Basaka anak nyo nan surang tu, bia parangai anak nyo nan mode tu, Rajo Basa ibo hati maninggakan anak nyo tu. Rajo Basama elo angoknyo jo barek hati, kaduo anak jo ayah tu basalam jo bapaluak an malapeh anak nyo kutiko itu. Rajo Basa mambaliak an badan nyo, ndak do lamo antaronyo, di langkah an kaki nyo untuak baliak pulang. Jo aia mato nan balinang, Tupai tu mancaliak an ayah nyo tu pai, baa lah raso nyo hati Tupai, karano ayah kandung nyo surang maninggakan nyo surang di siko. Karano Tupai hanyo bisa manciak an, ayah nyo pai, tagih nan hanyo bisa nyo lakukan, sabab Tupai, ndak bisa manggecek bak cando manusia biaso, apolai isyarat nan di caliak  kan nyo,  kapado Rajo Basa, indak mambuek ayah nyo mangarati.

Sampai tangah malam Tupai tu, tatek duduak bamanuang di sinan, katiko paruik nyo lapa, nyo mancari makan nan ado di rimbo tu. Sasudah kanyang Tupai tu pai duduak bamanung situ liak. Katiko nyo nio lalok, pailah nyo ka batang kayu untuak lalok. Mode itu tiok hari karajony, sambian manunggu ayah kanduang datang manjampuik untuk ka pulang. Isuak harinyo Tupai, pai bajalan surang, sabab ndak tau kama jalan nan ka di tuju, hanyo bapadoman kama arah langkah kaki sajo. Panek bajalan nyo malompek, kok lapa nyo makan buah. Alah bahari-hari bajalan ,tapikia dek Tupai, buah nan nyo makan di ribo ndak mambuek paruik e kanyang. Takanan nasi bundo nyo di rumah, baak cando nan biaso di buek an nyo dek bundo nyo. Sabab tu inyo, pai mancari kampuang nan ado dakek rimbo tu.

Sampai lah kutiko sanjo itu, basobok lah Tupai jo parak-nan sabuah parak di tapi kampuang . Marangkak lah Tupai lambek-lambek, marangkak masuak ka ambaruang nan talaka di parak tu. Di ambaruang tu nyo mandapek siso karak nan masih rancak. Di ambiaklah karak tu, kini. Karak diambak inyo pun pai. Di hari jo kutiko nan lain, pai baliak Tupai ka ambaruang itu, pai maambiak karak  baliak, tapi nan sahari ko nyo ambiak nasi jo lauak katiak. Cando itulah satioak hari Tupai tu, sangko urang nan punyo ambaruang, tacangang mancaliak ado nan aneh di ambaruang nyo ko. Sia koh urang nan punyo ambaruang, iyolah liau Mandeh Rubiah. Manuruik pikian Mande Rubiah“apo nan tajadi di ambaruang amboko yo,akia-akia ko ado se nan barubah ,ndak baitu agak ati ambo, ko iyolah ulah si mancik ko mah,rancak ambo buek lah jarek supayo nyo tatangkok”.Mande Rubiah mambuek jarek, jarek dilatak an dakek dapua, tapi apolah nan inyo dapek, Mande Rubiah mandapek an saikua Tupai dalam jarek nan inyo buek tu. Dalam hati nyo heran mancaliak kok Tupai nan ado dalam jarek nyo tu,” andehh...baa kok Tupai nan tajarek, biaso e mancik nan tajarek “, pikia Mandeh Rubiah, baa kok Tupai nan mancilok nasi ambo, “biasonyo Tupai tu makan buah nan ado di parak, nan kini baa kok makan nasi e “. Tapikia dek mandeh, sudah tu mandeh mancaliak Tupai tu elok-elok jo hati nan heran, hewan nan babulu kuniang-hitam tu. Katiko Mande Rubiah mancaliak Tupai. balinangan aia mato nyo, jadi nyo Mande Rubiah ibo hati mancaliak Tupai nantun. “ rancak ambo jago lah Tupaik ko “ kato hati Mandeh Rubiah.

Katiko hari sore nyo, Mande Rubiah ko bakato ka lakinyo nan banamo Mak Itam. “oi.. uda ambo, tadin ambo mandapek saikua Tupai nan rancak ,taniak di hati ambo untuak mamaliharinyo, baa manuruik uda “. Mak Itam satuju sajo, jo apo kandak Mande Rubiah tu. Tiok pagi Mande Rubiah ma agiah Tupai tu buah, tapi Tupai tu tak mamakan nyo. Tupai tu taruih mancaliak ka pariuak nasi Mandeh Rubiah, “ baa lah Tupai ko ko…, ndak nyo makan buah ko doh, tapi inyo mancaliak nasi nan ambo makan jo uda ambo”. Tu Mande Rubiah mancubo maagiah nasi ka Tupai tu, barulah Tupai tu nio makan ,” wayoik .. baru sakali ko ambo mancalaiak Tupai makan nasi “, Mancaliak elok nyo, Mande Rubiah jo mak itam, Tupai tu baniaik ndak kamanggaduah isi parak mandeh jo Mak Itam tu. Biapun Tupai tu di lapeh nan inyo ndak ado mambuek susah Mande Rubiah jo Mak Itam, satiok hari inyo main di halamam jo mamanjek-manjek kayu nan di parak tu.

Samanjak Mande Rubiah mamaliharo Tupai tu, ambaruang-jo halaman saroto kabun nan dakek ambaruang, taruih barasiah satiaok nyo pulang dari parak, Mulo nyo Mande Rubiah ndak manyadari apo nan tajadi, jadinyo lamo-kalamoan Mande Rubiah manjadi heran,” baa kok satiok ambo pulang dari parak, rumah jo halaman barasiah taruih”. kato hati Mandeh Rubiah, tapikia dek Mandeh Rubiah “sia lah urang nyo nan elok bana ko?” dek satiok hari barasiah taruih ambaruang tu nampak, satiok nyo pulang dari parak jo Mak Itam tu. Dek mode tu takana dek Mandeh Rubiah, inyo ndak pai ka parak hari tu, dek karano nio mancaliak sia urang nan elok tu bana ka inyo “ oi .. da denai ndak pai kaparak kini ko doh...” kecek Mandeh Rubiah ka Mak Itam. Mak Itam tu nyo lansuang pai se kaparak mambaok baka nyo sakali. Sadangkan Mandeh mancalaik dari rumah, sia kolah urang nan mabarasiahan rumah nyo tu, lah lamo nyo manunggu ndak ado urang nan tibo mambarasiah nyo doh, baa lah katao nyo “ hah lah jak tadin ambo mancalaik an urang nan tibo tu ,baa kok ndak ado nyo doh yo ?” Bakato Mandeh dalam hati. Dek saking lamo nyo manunggu hari lah patang pulo, mamasak malah mandeh tu kini, , samantaro itu inyo agiah Tupai tu makan, tapi Tupai tu ndak nio makan doh “ hekheh ... hah baa ang ko,baa kok ndak ang makan nasi ang kini ko” tanyo mandeh kaTupai tu. Ndak bara lamo sasuadah tu tibo lah Mak Itam pulang dari parak “assalammualaikum....” kato Mak Itam dari lua , mandanga suaro Mak Itam nan baru pulang Tupai tu malompek-lompek ka Mak Itam tu, bak cando anak mangaja abak nyo pulang,” andeh baa, ang ko ..” kecek Mak Itam kaTupai tu jo galak. Madeh tacangang lo mancaliak e. Mak Itam duduk di palanta, tampek inyo biaso duduk nan Tupai tu duduak pulo dakek liau. Samantaro mandeh malatak an nasi untuak Mak Itam, “baa inyoh da, lai aman-aman se ladang nan batanam kini ko” bak kato mandeh, “ allhamdulilah lai ado parubahan nan kini ko, mungkin panen awak nan kini ko lai lah balabaiah dari sabalunnyo dari nan di caliak”. Samantaro mangecek sambia manyanduak nasi,,makan lah Mak Itam jo mandeh rubiah tu, samantaro Tupai tu mancaliak se ka urang baduo nan makan tu, “alah baagiah makan Tupai ko ko “ kato Mak Itam, “alah ambo agiah nasi tadi ndak inyo makan tadi doh, antah baa kolah nyeh” sauik mandeh kutiko itu ,”tapi ambo caliak nyo nio makan raso ambolah, cubo agaiah nyo baliak”. Mak Itam manyuruah mandeh rubiah maagiah nasi,diagiah an nyolah dek mandeh nasi ka Tupai tu, baru inyo makan dek Tupai tu,”haa kan iyo kecen denai tu aa”,kato Mak Itam.” Aneh pulo lah Tupai nan surang ko” kato mandeh rubiah, “aneh baa lo kecek,kau ko?,tu tandonyo elok laku Tupai tu mah,inyo nio makan basamo-samo jo urang nan punyo rumah ko,ha.. ha.. ha...”. bisuak pagi e mandeh rubiah jo Mak Itam pai kaparak nyo cando biaso, lah barangkek wak e baduo kaparak tu,Tupai tu lansuang mambarasiahan ambaruang tu jo alaman ambaraung tu sakali. Mandeh Rubiah jo Mak Itam sadang bajalan, takana dek mandeh inyo lupo bawok baka makan siang beko, dek inyo alun jauah dari ambaruang (rumah ) ,”andehh... ambo lupo bawok baka kito da..” kato Mandeh Rubiah, “ baa kok samapai lupo pulo tu.. “ bak kecek Mak Itam, pai lah Mandeh Rubiah manjampuik pulang baliak, dek alun jauah bana lai. Baliak lah Mandeh Rubiah ka ambaraung baliak, sasampai nyo di ambaruang nampak lah dek mandeh Rubiah, Sia bana nan salamoko nan mambarasiahaan ambaruang tu tanyato iyolah Tupai nan salamo nan nyo paliaro, indak manyangko Mandeh Rubiah doh kalau Tupai tu nan mangarajoan, Mandeh Rubiah lansuang manuruik Tupai tu “ jadih nan salamo ko, ang nan mangarajoan yo” mandangga kato Mandeh Rubiah mode tu, takajuik lah Tupai tu lansuang Tupai tu mangecek “ ande...” , mandangga mode tu Mandeh Rubiah tacanggang ndak pernah salamo ko doh Tupai mangecek mode tu “ apo.... ndak salah dangga denai tadi tu, siapo ang nan sabana nyo ko, kato mandeh tu ka Tupai “. Mancalaik Mandeh Rubiah nan mode tu Tupai tu mangecek ka Mandeh Rubiah “ sabalum ambo mangecek ka mandeh,jan mandeh rusuah pulo beko”bak kato nyo ka Mandeh Rubiah.

Mandeh Rubiah indak manyangko kalau Tupai tu pandai mangecek, dalam pado itu Tupai ko mancaritoan sagalo apo nan tajadi dek inyo ko.”mandeh ....sabananyo ambo lah nan mambarasian ambarunag sarato halaman mandeh ko.. , Mandeh Rubiah ragu apo nan inyo sampaian dek Tupai tu “ jadi baa ang bisa mode ko? Tanyo Mandeh Rubiah, dek mode tu Tupai manjalehan apao nan sabananyo nan tajadi ,” jadi mode ko mandeh, sabananyo ambo ko mampunyoi kaluarga samo sarupo mandeh,tapi ambo ko diajak dek ayah ambo pai dari rumah, nan ambo ko ditinggakan di rimbo, sabana nyo bundo ambo urang nyo paibo mandeh,tapi ayah kandung ambo mambuang ambo ka rimbo ko, dek karano parangai ambo nan ndak elok dulu nyo mandeh. dek itulah ambo di tinggan di rimbo ko, wakatu ambo di tinggakan dulu di rimbo, ambo alun bisa mangecek sarupo iko lai doh mandeh... waktu tu ambo nak nio mangecek samo ayah ambo tapi inyo ndak tau, karano ambo alun bisa mangecek cando manusia biasonyo. Lah bara hari ambo manunggu ayah ambo, kok lai nyo jampuik ambo balaik, seneh ndak ado nyo manjampuik ambo doh. ambo bajalan,malompek-lompek dan akhia nyo sampai lah ambo di siko, wakatu ambo kanai jarek ,mandeh maa agiah makan sanjak tu ambo nio barubah, manjadi bak cando urang biaso mandeh.

Mandanga carito dari Tupai tu, Mandeh Rubiah manjatuah aia mato.Dek karano inyo ndak lo punyo anak doh,” jadi ang salamoko .....” kato mandeh di jawek dek Tupai “iyo.. salamo ko ambo lah bisa mangecek, tapi ambo takuik beko mandeh bapikia lain tantang ambo, dan ambo takuik beko ambo kanai usia kaduo kalinyo”. Ndak disangajo tayato Mak Itam inyo lah tau dulu dari pado mandeh Rubiah, “jadi salamo ko, apo nan den caliak tu iyolah batua, wakatu malam tu denai tasintak tangah malam, taraso lah dek denai auih wakatu tu, pai lah denai ka dapua ambiak aia, pas denai ka bajalan tadangalah suaro urang ,tapi katiko denai caliak hanyo Tupai nan ado wakatu tu” kato Mak Itam ka mandeh rubayaih. (Basambuang…)

 


Wartawan : Ike Efrita
Editor : Bahren

Tag :# Langkan # curito #minang

Baca Juga Informasi Terbaru MinangSatu di Google News

Ingin Mendapatkan Update Berita Terkini, Ayu Bergabung di Channel Minangsatu.com